Levitate.pl

10 MITÓW dotyczących samobójstwa.

MIT 1: Osoby, które mówią o samobójstwie nie odbierają sobie życia.

PRAWDA: Zdecydowana większość osób, które podjęło próbę samobójczą uprzedzała wcześniej swoich bliskich, że nie chce już żyć i planuje zakończyć swoje życie. Właśnie dlatego nie należy lekceważyć nawet najdrobniejszych tego typu deklaracji ze strony swoich znajomych i bliskich. Samobójstwa instrumentalne, w których osoba nie chce tak naprawdę umrzeć i używa swoich planów samobójstwa do manipulowania otoczeniem, zdarzają się naprawdę rzadko, stanowiąc jedynie 5,9% przypadków (Skeem et al., 2006). Jednak nawet wtedy, plany oraz próby samobójcze należy traktować jako wołanie o pomoc i brać pod uwagę to, że próby samobójcze, które z założenia nie miały być udane czasami kończą się śmiercią.

MIT 2: Ktoś kto chce odebrać sobie życie i tak to zrobi.

PRAWDA: Chęć odebrania sobie życia jest najczęściej wołaniem o pomoc i zazwyczaj przemija, gdy udaje się ustabilizować swój nastrój oraz przepracować trudne emocje. Dlatego właśnie tak ważne jest skontaktowanie osoby w ryzyku suicydalnym z psychiatrą oraz psychologiem lub psychoterapeutą. Odpowiednia farmakoterapia w połączeniu z interwencją kryzysową, wsparciem oraz konsultacjami psychologicznymi prowadzi do remisji ryzyka oraz pozwala uzbroić taką osobę w nowe strategie radzenia sobie.

MIT 3: Pytanie wprost o zamiar samobójstwa jest szkodliwe, ponieważ może się do niego przyczynić.

PRAWDA: Nie należy obawiać się rozmów na ten temat, bo nie tylko nie wyrządzą one więcej szkód, ale również mogą mieć charakter terapeutyczny. Rozmowa na temat odebrania sobie życia pozwala przepracować trudne emocje i bardzo często przynosi ulgę. Postaraj się jednak przybrać odpowiednią postawę podczas takiej rozmowy:

  1. Wysłuchaj co taka osoba ma do powiedzenia i nie lekceważ tego co usłyszysz. Spraw, żeby poczuła, że to, z czego się Tobie zwierza jest ważne.
  2. Nie oceniaj jej moralnie.
  3. Nie wywołuj u niej poczucia winy.
  4. Okaż jej wsparcie i pokaż, że może liczyć na Twoją pomoc i wsparcie.

MIT 4: Tylko ludzie z zaburzeniami psychicznymi popełniają samobójstwa. Osoby zdrowe nie myślą o odebraniu sobie życia.

PRAWDA: Prawie każdy człowiek chociaż raz w ciągu swojego życia pomyśli o tym, że nie chce już żyć i wolałby być martwy. Nawet jeżeli jest to krótka, przelotna myśl i nie prowadzi do próby samobójczej, luźne rozważania dotyczące śmierci oraz życia są dosyć powszechne dla naszego gatunku. Nie jest więc prawdą, że samobójstwo jest charakterystyczne tylko dla osób z zaburzeniami psychicznymi. Przy braku odpowiedniego wsparcia oraz podczas kryzysu emocjonalnego, nawet osoby bez diagnozy psychiatrycznej mogą zdecydować się na odebranie sobie życia. Jednak wśród grupy z wysokim ryzykiem samobójstwa, osoby z zaburzeniami nastroju rzeczywiście stanowią większość.

MIT 5: Jeżeli osoba nie będzie mogła zakończyć życia preferowaną przez siebie metodą to po prostu użyje innej.

PRAWDA: W rzeczywistości osoby, które planują samobójstwo są bardzo przywiązane do wybranej przez siebie metody. Badania naukowe pokazują, że wcale nie są skłonne zmienić wybranego narzędzia oraz, że zabranie dostępu do danej metody stanowi często skuteczną metodę prewencji samobójstwa (Canton i Baume, 1998; Hawton, 2007).

Mit 6: Osoby, które chcą popełnić samobójstwo zostawiają list pożegnalny. W innych sytuacjach śmierć musiała być nieszczęśliwym przypadkiem.

PRAWDA: Metaanaliza przeprowadzona na ponad 14 tysiącach osób po próbie samobójczej pokazuje, że jedynie niecała połowa (44,5%) osób, które chcą zakończyć swoje życie, zostawia list pożegnalny (Pompili i in., 2016).

Mit 7: Samobójstwo to egoizm.

PRAWDA: Osoby, które decydują się na próbę samobójczą mają bardzo zawężone pole myślenia oraz doświadczają zniekształceń poznawczych. Skutkuje to trwałym przekonaniem, o beznadziei oraz niemożnością znalezienia rozwiązania swoich problemów, które nie wiązałoby się ze śmiercią. Egoista definiowany jest jako osoba, która kieruje się wyłącznie swoim dobrem, które osiąga nawet kosztem innych osób. Natomiast osoba w ryzyku suicydalnym może myśleć w dwojaki sposób:

  1.  Z powodu zniekształceń poznawczych jest przekonana, że bliskim będzie naprawdę lepiej po jego/jej śmierci lub że nie będzie to miało dla nich znaczenia.
  2.  Wie, że jej odejście zrani innych i odczuwa z tego powodu wyrzuty sumienia, ale cierpienie, którego doświadcza jest zbyt mocne.

Mit 8: Samobójstwo to akt tchórzostwa.

PRAWDA: Samobójstwo jest próbą ucieczki od cierpienia psychicznego, które stało się nie do zniesienia. Takie osoby przestały sobie ze sobą radzić, a ich zachowania autodestrukcyjne powinny być interpretowane jako wołanie o pomoc. Takim osobom brakuje siły oraz zasobów, aby uporać się ze swoimi trudnościami i nie ma to nic wspólnego z odwagą lub jej brakiem.

Mit 9: Samobójstwo to akt odwagi.

PRAWDA: Dla zdecydowanej większości ludzi zarówno nieplanowana śmierć jak i samodzielne zakończenie własnego życia wydaje się przerażające. Nie powinniśmy jednak interpretować aktu samobójstwa jako przejawu odwagi. Idąc tym tokiem rozumowania, osoby w ryzyku samobójstwa charakteryzuje cnota warta naśladowania, co w rezultacie gloryfikuje zachowania o charakterze suicydalnym. Taka postawa jest bardzo szkodliwa dla całego społeczeństwa i może doprowadzić do zwiększenia częstotliwości prób samobójczych.

Mit 10: Samobójstwa są najczęstsze u młodzieży.

PRAWDA: Wbrew pozorom badania pokazują, że próby odebrania sobie życia są najczęstsze w grupie osób powyżej 65 roku życia (Conejero i in., 2018). Ponadto są znacznie częstsze u mężczyzn niż u kobiet (Canetto, 2017).

Anna Maria Sobczak

Anna Maria Sobczak

Psycholożka, Pedagożka

Scroll to Top