Zapytaj psychologa

Okresowe przygnębienie w reakcji na trudne wydarzenia jest czymś naturalnym. Jeżeli jednak doświadcza Pani co najmniej kilku konkretnych objawów depresyjnych, które trwają dłużej niż miesiąc to może to wskazywać na występowanie u Pani zaburzenia depresyjnego. Do takich objawów należy:

1. Obniżony nastrój prawie przez cały dzień, codziennie przez ostatni miesiąc.
2. Obojętność, brak zainteresowania oraz brak odczuwanej przyjemności w przeciągu ostatniego miesiąca, z rzeczy które wcześniej sprawiały przyjemność.
3. Zmiana apetytu (zwiększył się lub zmniejszył) i wzrost lub spadek wagi, który nie był planowany.
4. Problemy ze snem prawie każdej nocy (trudności w zasypianiu, budzenie się w środku nocy, wczesne wybudzanie się, lub nadmiernie długi sen).
5. Zmęczenie i pozbawienie energii prawie każdego dnia przez okres ostatniego miesiąca.

Proszę pamiętać, że powyższe objawy mogą, ale wcale nie muszą wiązać się z depresją. Istnieje szansa, że powodem Pani dyskomfortu jest choroba somatyczna, związana np. ze zmianami w gospodarce hormonalnej. Aby to zweryfikować należy udać się do lekarza psychiatry, który postawi diagnozę oraz zdecyduje, czy potrzebuje pani leczenia farmakologicznego. Jeżeli czuje pani, że obecny stan związany jest z trudną sytuacją życiową, warto skontaktować się również z psychologiem, który pomoże przepracować nagromadzone emocje oraz ustalić strategię poradzenia sobie z problemami.

Takie objawy mogą mieć bardzo dużo przyczyn. Jeżeli jednak nie ustępują one od 2 miesięcy to warto skonsultować sytuację ze specjalistą zajmującym się psychologią dziecięcą. Może Pani przygotować się na niektóre pytania, które będzie zadawał psycholog i zastanowić się nad nimi już teraz. Czy początkowym trudnościom towarzyszyły jakieś zmiany życiowe dotykające dziecko, jak np.: zmiana miejsca lub pokoju zamieszkania, zmiana przedszkola, utrata bliskiej osoby, ważnej zabawki i tym podobne? Jeżeli tak to właśnie w tym wydarzeniu można upatrywać źródła problemów. Proszę przyjrzeć się również ważnym środowiskom dziecka, takie jak dom lub przedszkole. Czy wydarzyło się w nich coś co mogło zaniepokoić dziecko? Odpowiedź na te pytania pozwoli przyspieszyć proces diagnostyczny oraz usprawni zapoznanie się z całokształtem sytuacji.

W przypadku osób poniżej 18 roku życia nie diagnozuje się zaburzeń osobowości, ponieważ zakłada się, że osobowość u dzieci i młodzieży nie jest jeszcze w pełni wykształcona. Natomiast jeżeli czuje Pani, że zachowanie dziecka jest problematyczne to należy zgłosić się do psychologa dziecięcego. W zależności od tego w jakim wieku jest Pani dziecko, powinno się wybrać specjalistę pracującego z młodszymi dziećmi lub z młodzieżą. Czasami jest to ta sama osoba, ale nie zawsze ma to miejsce. Dobrze dobrany psycholog ustali, czy trudności związane z zachowaniem dziecka mają charakter rozwojowy i są np. związane z buntem młodzieńczym charakterystycznym dla okresu adolescencji lub zdiagnozować zaburzenia zachowania. W każdym przypadku psycholog zaproponuje strategię dalszego działania mająca na celu wyeliminowanie problematycznego zachowania dziecka.

Prawie każdemu z nas zdarza się myśleć o śmierci, zwłaszcza jeżeli obserwujemy ją w swoim bliskim otoczeniu. Fascynacja śmiercią może być okresem przejściowym, ale nie należy tego lekceważyć. Jeżeli przyjaciel nie chce rozmawiać z psychologiem ani psychiatrą to na początku to Ty możesz z nim porozmawiać. Poprzez rozmowę możesz sprawdzić czy Twój przyjaciel przejawia istotne ryzyko samobójstwa. Spróbuj ustalić parę kwestii:

1. Czy Twój przyjaciel myśli o śmierci w ogóle czy konkretnie o własnej śmierci?
2. Czy rozmyśla o własnoręcznym odebraniu swojego życia? Jeżeli tak to jak częste są te myśli?
3. Czy zdarzyło mu się okaleczać swoje ciało lub przejawiać zachowania, które mogą prowadzić do śmierci lub poważnego uszczerbku na zdrowiu?
4. Czy planował w jaki sposób mógłby potencjalnie odebrać sobie życie? Jak poważne były te plany? Czy zaczął się do nich przygotowywać?
5. Czy jest po odbytej próbie samobójczej?

Nie martw się, że jest to temat taboo. W przypadku zachowań samobójczych nie ma tematów o które nie powinno się dopytywać. Nieprawdą jest również to, że Twoje pytania zasugerują coś przyjacielowi i zwiększą szansę na to, że zrobi sobie krzywdę. Jeżeli Twój przyjaciel odpowie twierdząco nawet na niektóre z tych pytań, to oznacza, że jest w dużym ryzyku samobójstwa. Spróbuj przekonać go, aby zgłosił się do psychiatry lub psychologa, a jeżeli wciąż będzie niechętny do koniecznie powiadom o tym co odkryłeś jego rodziców. W przypadkach poważnego zagrożenia życia można nawet zadzwonić bezpośrednio na pogotowie.

Obsesyjne mycie rąk rzeczywiście potocznie kojarzy się z osobami „znerwicowanymi”. Jakaś forma obsesji jest jednak obecna u prawie każdego człowieka. Myśli te wynikają wtedy z obiektywnych przyczyn zewnętrznych, a zdrowy człowiek potrafi je stłumić i odwrócić od nich uwagę. Ponad to, przy braku zaburzenia, obsesyjne myśli i kompulsywne zachowania nie przeszkadzają znacząco w życiu codziennym a powstrzymanie ich nie budzi znacznego dyskomfortu psychicznego i cielesnego.   Proszę się zastanowić czy poczucie brudnych rąk jest uzasadnione, np. z powodu sprzątania w domu, pracy na ogrodzie lub innej pracy fizycznej? Jeżeli ciągłe mycie rąk znacząco uprzykrza Panu życie i jednocześnie nie potrafi Pan tego powstrzymać ani odroczyć w czasie to może wskazywać to na zburzenie obsesyjno-kompulsywne. W przypadku gdy powyższa sytuacja powoduje duży dyskomfort oraz napięcie proszę zgłosić się do psychologa lub psychoterapeuty.